Književnost antike

Autor: M.l. Gasparov

Mihail Gasparov (1935-2005) istaknuti je sovjetski i ruski klasični filolog, prevodilac antičke evropske i novije poezije, istoričar antičke književnosti, književni kritičar i pesnik. Dobitnik je Bukerove nagrade i pisac fundamentalnih radova o ruskoj i evropskoj poeziji.

Knjigu Književnost antike čine radovi M. Gasparova iz oblasti antičke i srednjovekovne teorije književnosti koji su objavljeni u prvom tomu njegovih Izabranih dela, O pesnicima (1997). U ovim člancima Gasparov se bavi stvaralaštvom ne samo antičkih grčkih i rimskih autora, kao što su Horacije, Ezop, Ovidije, Fedar i Babrije, već i odjecima antičkog stvaralaštva koje nalazimo u srednjem veku, pre svega u poeziji srednjovekovnih pesnika vaganata. U radu Srednjovekovne latinske poetike u sistemu srednjovekovne gramatike i retorike Gasparov se bavi putevima gramatike i retorike od antike do srednjeg veka, razvojem normativne poetike i njenim izdvajanjem iz sistema gramatike, evolucijom i formalizacijom srednjovekovnih žanrova kao što su propoved i pismo, kao i drugim pitanjima poetike srednjovekovne književnosti i njenog odnosa prema antici. Knjiga Književnost antike i njeni srednjovekovni podražavaoci, kao i celokupno istraživačko i naučno delo M. Gasparova, predstavlja izuzetan doprinos proučavanju klasične književne tradicije. Gasparov u svojim radovima na nov i originalan način pristupa starim temama i to je ono što im daje posebnu vrednost. Kada se prvobitni čovek prvi put osetio kao čovek, on se osvrnuo oko sebe i zamislio se o svetu i o svom mestu u njemu. U suštini, postavio je dva pitanja: teorijsko i praktično. On sam teško da ih je umeo razgraničiti, ali mi to možemo. Teorijsko pitanje je glasilo: kako je uređen ovaj svet? Praktično pitanje je glasilo: šta u tom svetu treba da čini čovek? Na prvo pitanje čovek je odgovorio mitovima. Na drugo – basnama.