Dragiša i Krleža

Autor: Jelica Zupanc

Dragiša Vasić (1885–1945) mobilisan 1941. kao rezervista, ostao je da se bori protiv Nemaca u Drugom svetskom ratu i posle kapitulacije Jugoslavije, uz jedinice Jugoslovenske kraljevske vojske koje je predvodio general Mihailović, ministar vojske jugoslovenske vlade u izbeglištvu u Londonu, priznate od saveznika. Iz rata se nije vratio kući. Prema nalazima istoričara, stradao je u proleće 1945. godine ili u ustaškom logoru Jasenovac ili od OZNE – partizanske bezbednosne službe. Posle rata je proglašen za izdajnika naroda, njegove knjige su zabranjene, a njegova supruga Nataša, koja je tokom rata izbačena s posla i odvedena na šest meseci u logor na Banjici sa ćerkom Tanjom, ostala je bez prava na državnu službu. Izdržavala se dajući privatne časove stranih jezika u Beogradu.Miroslav Krleža (1893–1981) tokom Drugog svetskog rata nije otišao u partizane iako je kao komunista imao otvoren poziv. Sve vreme rata proveo je u Zagrebu, glavnom gradu Nezavisne države Hrvatske, koja je otcepljenjem od Jugoslavije pristupila Trećem rajhu. Njagova supruga Bela, glumica, nakratko uhapšena aprila 1941. zbog srpskog porekla, igrala je u predstavama Hrvatskog narodnog kazališta sve vreme rata i posle oslobođenja. ?rleža je, pored Ive Andrića, postao najznačajniji pisac Jugoslavije.O svom prijatelju Krleža je pisao: „Dragiša Vasić kao književnik je naturalist, kome violentne snage nekih podsvijesnih poriva i razdornih nagona nikada ne previru preko solidne linije iskrenoga doživljaja, i kao takav je zarezao crte svoga književnog profila sigurno i markantno: te crte stajat će jasne, kada svim šarlatanima i snobovima i piskaralima, što drljaju danas po posljednjoj fazoni sedmorazrednih listova, već odavno neće biti ni traga ni glasa”.