Vronski u Srbiji

Ako se vredna naučnoistraživačka kulturološka tema posle višegodišnjeg istraživanja oplodi izobiljem novopronađenih, dotad nepoznatih činjenica i informacija, koje počinju da tvore nov i dotad neviđen svet, što neočekivaniji, to ređi, a tim i dragoceniji, onda odatle može da prosine prava blagodat za tu kulturnu sredinu. A ako takva lokalna kulturološka tema bude pritom široko, pa i najšire prihvaćena i usvojena, onda je to nagoveštaj planetarne recepcije globalnih vrednosti. Upravo se navršava sto pedeset godina od kad je nepoznati mladi ruski oficir prvi put dospeo u Srbiju; danas, posle temeljnih istraživanja i jedinstvenih otkrića, tada aktuelna zbivanja u Srbiji, kao i ličnost mladog oficira i njegovo delo postali su opšte kulturno dobro.

Ličnost o kojoj je reč je mladi ruski oficir, danas poznatiji kao pukovnik Nikolaj Nikolajevič Rajevski. Prvi put je došao u Srbiju i Bosnu 1867. godine, pre vek i po. O značaju njegove misije svedoče danas četiri pisma iz 1867, koja je autor pronašao u Arhivu Srbije, kao dokumente prvorazredne naučne vrednosti. Objavljujemo ih prvi put u originalu, na francuskom jeziku, uz prevod na srpski jezik.