Slagalica: antologija španske priče XX veka 1

„Od osamdesetih godina XX veka, kada je posle buma hispanoameričke književnosti kod nas počelo sa intenzivnijim prevođenjem književnosti sa ovog govornog područja, do danas je prevedeno neuporedivo više dela nego za ceo prethodni vek.

Ipak, u celokupnom tom prevodilačkom poduhvatu prednjače hispanoamerički pisci i njihova dela, dok je matična zemlja Španija, sa baštinom od devet vekova pisane književnosti na kastiljanskom jeziku, ostala donekle zapostavljena. Uočljivo je da postoji nekoliko antologija hispanoameričkih priča, ali ni jedna španska. A zemlja koja je dala Servantesa, tvorca savremenog romana i pripovedača po antonomaziji, i te kako ima bogatu pripovednu tradiciju, pa je prosto neverovatno da je španska pripovetka na srpskom jeziku, sa tek nekoliko izuzetaka, do danas gotovo nepoznata.

Ovaj prvi od tri zamišljena toma antologije španske priče XX veka treba da ublaži takav nedostatak, da srpskog čitaoca uvede u pravu riznicu i pokaže mu tek majušni deo jednog bogatog književnog sveta. Kako ništa ne nastaje samo od sebe ili ni iz čega, tako i stvaraoci u istorijski i umetnički burnom XX veku imaju svoje preteče sa kojima čine deo neprekidanog kontinuuma u kome i sami postaju nečiji prethodnici. U ovom izboru ih je nekoliko i uglavnom pripadaju dvama pravcima druge polovine XIX veka: realizmu (sa još ponekim odsjajem kasnog romantizma), i Generaciji 1898. čiji pripadnici već postaju predstavnici različitih umetničkih strujanja i previranja u XX veku.

Širina slike se ogleda kako u izboru pisaca, tako i njihovih priča.

Otuda potiče i naslov Slagalica za koji nam je ideju dala Galdosova pripovetka na samom početku zbirke. To znači da je svaka haotičnost ili 'bezglavost' u stvari namerna, te stoga prividna.

Ako je jedan od osnovnih atributa književnosti njena univerzalnost, sposobnost da bude podjednako shvaćena i prihvaćena na različitim geografskim širinama i u različitim vremenskim epohama, čitaocu neće biti čudno što se neke priče i posle jednog veka čine neverovatno savremenim i aktualnim.”

Dragana Bajić