Samoupravljanje u izgradnji

Autor: Frank Žorži

Pedeset pet godina nakon pobune u maju 1968. godine, ova knjiga se vraća na jednu od najsimboličnijih utopija tog proleća na barikadama: samoupravljanje. Tokom više od jedne decenije reč koja je dugo bila na marginama dolazi u središte debata francuske levice. Ona ulazi u programe partija i sindikata, pothranjuje razmišljanja i snove o jednom drugačijem socijalizmu, zasnovanom na integralnoj demokratiji, počev od preduzeća pa sve do čitavog društva. Uobličava se prilikom štrajka radnika fabrike „Lip“ 1973. godine da bi u predvečerje izbora Fransoa Miterana u maju 1981. godine došlo do zastoja. U proteklih nekoliko godina, ova ideja se ponovo pojavljuje kao mogući odgovor na stranputice savremenog kapitalizma.Samoupravljanje, međutim, nije proizišlo tako opremljeno iz mašte francuskih studenata i radnika u groznici majskih dana. „Samoupravni socijalizam“ nastao je drugde, u zemlji koja više ne postoji, i njegovo prenošenje u Francusku pripada jednom kulturnom transferu. Reč kao i sama pojava vraćaju nas jedinstvenom iskustvu započetom u komunističkoj Jugoslaviji maršala Tita dvadeset godina ranije, odmah po raskidu sa Staljinom. Razumeti njegovu pojavu i opadanje u Francuskoj tokom tri decenije podrazumeva da se napiše istorija jugoslovenskog „modela“, danas zaboravljenog, kao i njegove recepcije u redovima francuske levice.