Izabrane pesme Vladislava Petkovića Disa

Autor: Vladislav Petković Dis

„Pre nekoliko godina kružila je beogradskim više-manje književnim krugovima jedna velika karta posetnica, na čijoj sredini stajalo je krupnim slovima napisano: Dis.” Ovako glasi prva rečenica Skerlićevog teksta o Utopljenim dušama, jednog od najčuvenijih kritičarskih „promašaja” u istoriji naše književnosti.
Pa ipak, gotovo neobjašnjivo samonikla, Disova poezija po svemu je ravnopravna sa poezijom najvećih pesnika evropske modernističke tradicije. Potonje generacije čitalaca, književnih kritičara i istoričara u Disovoj poeziji prepoznale su prvorazrednu modernu vrednost, a njeno otvaranje ka metafizičkim kvalitetima, vizijama, podsvesnim sadržajima i mogućnostima koje stoje s one strane plana realnosti, njena nova muzikalnost i iracionalistička „proširenja” u doživljaju sveta umnogome su odredili dalje pravce i tokove srpskog pesništva.
Ovaj izbor uključuje i pesme iz druge pesnikove zbirke, Mi čekamo cara, kao i izvestan broj ranih i neobjavljenih pesama, koje ukrupnjuju i zaokružuju sliku Disovog pesničkog iskustva i pravaca kojima se ono, u zavisnosti od svakovrsnih mučnih i nepovoljnih životnih i istorijskih okolnosti, kretalo od samog svog početka – slike pada u život iz „Tamnice” – preko izmicanja jave pred pogledom iz pesmama „Možda spava” i „Nirvana”, pa sve do samotničkih, ratom i razdvojenošću od porodice preobraženih tama poznih pesama.