France Bevk Luka i njegov čvorak

France Bevk Luka i njegov čvorakTvrdi povezEdicija LastavicaIzdavač Veselin Masleša SarajevoFrance Bevk (Zakojca kod Idrije, 17. septembar 1890 – Ljubljana, 17. septembar 1970) bio je jugoslovenski i slovenački književnik.BiografijaRođen je u bezemljaškoj porodici, u Zakojci kod Idrije, 17. septembra 1890. godine, kao najstarije od osmoro djece seoskog obućara Ivana Bevka i domaćice Katarine Čufer. Nakon smrti prve žene Ivan se ponovo oženio Marijom Pajntar, sa kojom je takođe imao osmoro djece. Godine 1904. France je završio narodnu školu u Bukovu i kratko bio trgovački pomoćnik u Kranju. Nakon toga upisuje učiteljsku školu i školuje se u Kopru i Gorici. Nakon završene škole, 1913. godine, zapošljava se kao učitelj u selu Orehek kod Idrije. Godine 1916. premješten je u Novake, kao kaznu za pisanje članaka sa antiratnom tematikom. Godine 1917. regrutovan je u vojsku i poslat na Istočni front u Galiciji i Bukovini.[1][2]Nakon rata radio je za nekoliko novina i časopisa u Ljubljani. Godine 1920. preselio se u Goricu posvetivši se kulturnom i političkom djelovanju u Slovenačkom primorju, tada pod italijanskom vlašću. Italijanske fašističke vlasti su ga često gonile i internirale zbog njegovih aktivnosti. Godine 1935. morao je napustiti Julijsku krajinu, te se preselio u Ljubljanu, u tadašnju Kraljevinu Jugoslaviju.[1][2]Poslije invazije sila Osovine na Jugoslaviju u aprilu 1941. godine, zatvoren je od strane italijanskih okupacionih vlasti zbog javno izraženog antifašističkog stava. Godine 1943. pobjegao je iz zatvora i otišao u partizane. Bio je predsjednik Pokrajinskog narodnooslobodilačkog odbora za Slovenačko primorje i Trst. Od novembra 1943. bio je član AVNOJ-a, a od februara 1944. bio je član SNOV-a.[1][2][3]Po završetku Drugog svjetskog rata preselio se u Trst, gdje je bio predsjednik Slovenačko-italijanske antifašističke unije za Julijsku krajinu. Godine 1946. bio je na Mirovnoj konferenciji u Parizu, kao član delegacije Pokrajinskog odbora za Trst i Slovenačko promorje. U Trstu je uređivao reviju Razgledi. Godine 1947. preselio se u Ljubljanu, a kasnije u Rožnu Dolinu kod Nove Gorice. Bio je republički i savezni poslanik i potpredsjednik Prezidijuma Narodne skupštine NR Slovenije. Godine 1953. postao je redovni član Slovenačke akademije znanosti i umjetnosti. Bio je i predsjednik Društva slovenačkih književnika, potpredsjenik Slovenačke matice u Ljubljani i predsjednik Izdavačkog savjeta Mladinske knjige.[1][2][3][4]Bio je nosilac Ordena rada I reda, Ordena zasluga za narod I i II reda, Ordena narodnog oslobođenja, Zlatne značke slobode. Od 1960. godine bio je počasni građanin grada Idrije.[4]Umro je u Ljubljani, 17. septembra 1970. godine, na svoj 80. rođendan. Sahranjen je u Solkanu kod Nove Gorice.[1][2][3]Po njemu nosi naziv regionalna biblioteka u Novoj Gorici, kao i centralni gradski trg u ovom gradu. Takođe, njegovo ime nosi nekoliko škola i ulica u Sloveniji. Po njemu nosi ime i Bevkova nagrada, koju dodjeljuje opština Nova Gorica.[5]Bio je oženjen, ali mu supruga Davorina nije rodila potomstvo. Ipak, imao je nekoliko vanbračne dece. Njegovi sinovi su bili Vasja Ocvirk, koji je bio pisac, kao i Marjan Bevk, pozorišni reditelj i predsednik organizacije TIGR.[1][3]Književni radFrance Bevk je napisao više od 150 djela. Prvo djelo objavio je u Trstu 1906. godine.[4]Za svoj književni rad nagrađivan je brojnim nagradama, pa je tako dobio nagradu Mladinske matice u Ljubljani (1935), prvu nagradu Dravske banovine (1938), Prešernovu nagradu (1949, 1954), Levstikovu nagradu (1951), nagradu izdavačkog preduzeća Mlado pokolenje u Beogradu (1960), Nagradu AVNOJ-a (1968).[1][2][3][4]Bio je pisac i poezije i proze, ali i scenarista.[6] Pisao je pjesme, pripovijetke, drame, putopise, romane. Prevodio je sa bugarskog, češkog, lužičkosrpskog, poljskog, ukrajinskog, mađarskog, njemačkog i engleskog jezika. Iako je Bevk bio priznat i kao pisac za odrasle, najviše ga pamte kao autora književnosti za djecu. Neka od njegovih najpoznatijih djela jesu:Luka i njegov čvorak (Lukec in njegov škorec, 1931), putopisno-pustolovna novelaLjudi ispod Osojnika (Ljudje pod Osojnikom , 1934), romanČobančići (Pastirci, 1935), novelaKapelan Martin Čedermac (Kaplan Martin Čedermac, 1938), romanTonček (Tonček, 1948), novelaDječje godine ili Dani djetinjstva (Otroška leta, 1949), autobiografske crticeMali buntovnik (Mali upornik, 1951), novelaCrna braća (Črni bratje, 1952), novelaPazi na glavu – Glava nije lopta! (Pazi na glavo – glava ni žoga!, 1955), poučna pripovijetkaKnjiga o Titu (Knjiga o Titu, 1955), crticePetar Klepec (Peter Klepec, 1956), novelaŠareni svijet (Pisani svet, 1958), putopisSmijeh kroz suze (Smeh skozi solze, 1959), pripovijetkePartizanske priče (Partizanske zgodbe, 1963), pripovijetkeGodine samoće (1965; kompilacija djela Grivarjevi otroci (1939) i Pastirci (1935)), novelePriča o Andreju – Bubamara ili Bubamara – Priča o Drejčeku (Zgodba o Drejčku – Pikapolonica, 1965), pripovijetkeNaše životinje (Naše živali, 1966), slikovnica1/6