Sa Srbima u ratu

Autor: Gordon Gordon-Smit

Sa Srbima u ratu – veliko povlačenje srpske vojske (Hutchinson & Co., London 1916), delo Gordona Gordon-Smita, jedno je od dragocenih ratnih svedočanstava. Ova knjiga sadrži opis povlačenja Srpske vojske sa obala Dunava i Timoka prema Jadranskom moru, u jesen 1914. godine. Pisac je veteran engleskog novinarstva, i lično je pratio glavne faze vojne drame. Bio je sa Srpskom vojskom na njenom dugom i bolnom maršu i, u svom dnevničko-reporterskom tekstu, daje nam neposredno svedočanstvo o teškoćama, gotovo nadljudskim naporima, snazi i istrajnosti srpskog vojnika, kao i o odnosu Saveznika prema srpskoj vojsci, obeleženom neshvatljivim nerazumevanjem, posebno na samom početku ratnih operacija u Srbiji i, posebno, u odnosu Saveznika prema Bugarskoj u tom periodu. Ne sme se, međutim, zaboraviti ni, kako kaže pisac izvrsnog i politički mudrog predgovora, dugogodišnji diplomata Mateja Mata Bošković: „...[da] svetlu tačku predstavlja velika i izdašna pomoć britanske javnosti za poboljšanje teškog stanja u zemlji kralja Petra. Plemenitost sa kojom su Britanci svih staleža i prilika odgovorili na poziv za pomoć je u maniru najsvetlijih tradicija Imperije.“