Filosofija u izdanjima akademije 1841-1941: bibliografija i hrestomatija

Autori: Ilija Marić, Sanja Stepanović Todorović

Preteče Srpske akademije nauka i umetnosti, koja je utemeljena 1886. kao Kraljevsko-srpska akademija, bili su Društvo srpske slovesnosti (1841-1864) i Srpsko učeno društvo (1864-1892). Tokom čitavog postojanja Društva srpske slovesnosti njegov član bio je K. Branković, a kasnije su mu se pridružili D. Matić i A. Vasiljević. Njihovi radovi, objavljivani u izdanjima DSS-a, svodili su se na posrbljivanje odabranih stranih izvornika, pri čemu se značajan autorski doprinos sastojao u stvaranju srpske filosofske terminologije.

Srpsko učeno društvo u početku je u svom sastavu imalo samo jednog filosofa, K. Brankovića, koji je krajem 1865. preminuo tako da tokom 1866. u SUD-u nije bilo nijednog filosofa. Početkom 1867. izabran je M. Kujundžić, a kasnije D. Matić, A. Vasiljević i M. Vujić. Branković i Matić nisu objavljivali filosofske radove u izdanjima SUD-a. Vasiljević nije sasvim napustio praksu posrbljivanja stranih izvornika, dok se Kujundžić zalagao za istraživanje i pisanje originalnih radova, što je nastavio i Vujić. Iznenađuje da član SUD-a nije bio Lj. Nedić.

Srpska kraljevska akademija u okviru Akademije filosofskih nauka (1887) imala je 27 godina jednog, a 27 godina (1893-1920) nije imala nijednog filosofa. Prvih šest godina taj jedini filosof bio je M. Kujundžić, a od 1920. do 1941. B. Petronijević. Ni u vreme kada u AFN nije bilo nijednog filosofa, nije bilo mesta za Lj. Nedića i B. Kneževića kao što ga neće biti ni za jednog iz niza srpskih međuratnih filosofa.

Prvi deo ove knjige čine istorijat i rezimirana bibliografija filozofskih radova u izdanjima Akademije 1841-1941, dok je drugi, obimniji, deo Hrestomatija izabranih filosofskih radova u izdanjima Akademije, od K. Brankovića do D. Nedeljkovića.