Dinko Davidov / Dejan Medaković Sentandreja

Autor - osoba Medaković, Dejan, 1922-2008 = Medaković, Dejan, 1922-2008Davidov, Dinko, 1930-2019 = Davidov, Dinko, 1930-2019Naslov Sentandreja / Dejan Medaković, Dinko Davidov ; [predgovor Boško Petrović ; autor fotografija Miodrag Đorđević ; fotografije Dimitrije Manolev, Nikola Živković ; crteži Vojislav Matić]Vrsta građe knjigaJezik srpskiGodina 1982Izdavanje i proizvodnja Beograd : Jugoslovenska revija, 1982 (Kranj : Gorenjski tisk)Fizički opis 196 str. : ilustr. ; 26 cmDrugi autori - osoba Petrović, Boško, 1915-2001 = Petrović, Boško, 1915-2001Đorđević, Miodrag, 1919-1994 = Đorđević, Miodrag, 1919-1994Manolev, Dimitrije, 1936-2008 = Manolev, Dimitrije, 1936-2008Živković, Nikola = Živković, NikolaMatić, Vojislav = Matić, Vojislav(Pl. s omotom)Napomene Predgovor: str. 6-7Na presavitku omota beleška o autorimaBibliografija: str. 190-191Registar.Predmetne odrednice Spomenici kulture – SentandrejaBarokna Sentandreja nastala je u XVIII veku, u ono nemirno ali i srećno doba njenih trudoljubivih i mudrih počtenorodnih graždana i preosvećenih vladika. Blagodareći jednima i drugima ostavrena je ovde srpska kulturnoistorijska spomenička celina: divotne crkve ukrašene duborezbarenim, pozlaćenim ikonostasima koji uokviruju prelepe slike svetiteljske, što sa Muzejom Eparhije budimske predstavlja jedinstvenu tvorevinu srpske nacionalne svesti, ali i umetničke radoznalosti. Samo je plahovita priroda sa Balkana doseljenih i uznemirenih Srba mogla ovde, u tuđini, da ostvari bar deo onoga što su obezbeđene nacije tada postigle. Srbi su, tamo na Severu, u svojoj Sentandreji, odvojeni od matice, od sopstvene tradicije, a duhovno rekao bih i emotivno neraskidivo vezani za nju, bili svesni svog istorijskog postojanja i svoje misije. I zbog toga su se dokazivali vrednim i trajnim delima koja i sada potvrđuju njihovo negdašnje prisustvo na međama davnih seoba.„Nema dva mesta koja su više slična nego Sentandreja i Hilandar, iako se čini da nisu ništa nalik. Nigde nije srpski barok, u svetlosti slobodnog života, čist kao u Sentandreji, ni srpski srednji vek, kroz vizantijsku i mediteransku kulturu, živ kao u Hilandaru... Sentandreja je na suprotnoj geografskoj tački, odjek Hilandara. Visoki zvonici njenih kitnjastih crkava, kovano gvožđe na kapijama, ikonostasi, stolovi, pevnice, nadgrobne ploče, grobovi, svetovne građevine sa zabatima, tremovima i kosim crvenim krovovima, čine od nje najraniju i najveću tvorevinu baroknoga stila. Sentandreja na Dunavu usred Mađarske, i Hilandar na Jegejskom moru u Grčkoj, jedinstvena su dva primera grandioznih spomenika koje je jedan narod podigao u tuđoj zemlji, van svojih državnih granica.“Milan Kašanin (1966)„...kada je reč o arhitekturi treba reći da su Srbi u Ugarskoj stvorili i čitave urbanističke celine, od kojih je najbolje očuvana ona u Sentandreji. Barok, rokoko i klasicizam su osnovni umetnički pravci, u kojima se, slična kao i crkvena razvija i ona profana arhitektura. U Sentandreji na nekadašnjem glavnom trgu, i danas stoji barokni, mermerni krst Srpskog trgovačkog „sodružestva“ sentandrejskog iz 1763. godine, kao jasno svedočanstvo i simbol ovog grada.“Dejan Medaković (1982)Dinko Davidov (Sivac, 4. oktobar 1930 – Beograd, 18. maj 2019) bio je srpski i jugoslovenski istoričar umetnosti i redovni član SANU.Rođen je 4. oktobra 1930. godine u Sivcu (Bačka). Osnovnu školu završio je u Staparu. Diplomirao je na katedri za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu, a doktorirao na Filozofskom fakultetu u Ljubljani. Bio je kustos Galerije Matice srpske od 1965. do 1978, naučni savetnik Balkanološkog instituta SANU od 1979. i direktor Galerije Srpske akademije nauka i umetnosti od 2001. do 2009. U tom periodu u Galeriji SANU je priređeno 40 izložbi sa katalozima, a 24 kataloga potpisao je kao urednik. Autor je izložbe i posebnog izdanja kataloga „Svetogorska grafika” (Beograd 2004). Osnovna oblast rada akademika Davidova bila je srpska umetnost od 17. do 19. veka. Za dopisnog člana SANU izabran je 2000. godine, a za redovnog 2006. Dobitnik je Vukove nagrade za nauku za delo „Sentandrejska saborna crkva” 2001. godine.Autor je knjiga „Sentandreja - srpske povesnice“ (2011), „Pomeni davnih seoba – znamenja srpske povesnice“ (2017), „Totalni genocid“ (2019). Priredio je više značajnih izdanja, između ostalih, „Srpska grafika XVIII veka – nova saznanja” (1986), „Manastir Šišatovac” (1989) i „Postvizantijska umetnost na Balkanu” (2003).13/8