Pepeo, pena, šapat

Autor: Milisav Savić

Dobitnik Ninove nagrade
Kao što Vergilije vodi Dantea kroz Pakao i Čistilište, tako Crnjanski vodi ovog pisca kroz lavirint uspomena, i svojih i piščevih, kroz geografski i književni zavičaj i evropske gradove gde su oba pisca službovala, otkrivajući mu životni sadržaj jednog svog stiha koji je dao naslov ovom romanu.
Iz redova koji slede, iz 99 prividno samostalnih fragmenata što raspredaju brojne niti romana, izranjaju ne samo živopisni likovi njegovog detinjstva i mladosti, koje će nazivati svojim vernim argonautima, nego i figure njegovih kasnijih saputnika, među njima i moćnika koji nam tradicionalno tesno kroje sudbinu.
____
„SenMiloša Crnjanskog, koja je sveprisutna u Savićevom književnom rukopisu, još je kompleksnija, još uverljivija u njegovom novom romanu, a Crnjanski je življi nego ikad. To nije onaj ostareli pisac iz Ožiljaka tišine, već saputnik i meštar, učitelj i sagovornik glavnog junaka, naratora. U njihovom zaumnom i realnom susretanju, putuju kroz vremena i prostore – mitske, istorijske, zemaljske i nebeske. Iza njih su proživljene priče, oko njih je uzbudljiva stvarnost, a ispred njih prostor spoznanja: šta je literatura, kako se ona odnosi prema stvarnosti ili stvarnost prema njoj; ko su istinski prijatelji, a ko koristoljubivi saputnici. I na kraju, kao sublimna Savićeva ideja: kakva je sudbina umetnika na prostorima na kojima se istorija ne uči, već dramatično događa i proživljava.“ Ana Stišović Milovanović