Infografika: Razvoj Novog Sada u poslednjih 12 godina – Koliko su porasle cene stanova?

(FOTO: Shutterstock)

Kupci stanova u Novom Sadu uglavnom koriste keš pri plaćanju svoje nekretnine. Tek 19 odsto stanova u vojvođanskoj prestonici je kupljeno na kredit.

Od 2012. godine Novi Sad je doživeo urbanističku promenu, a to se vidi i kada se pogleda broj izdatih građevinskih dozvola ili, na primer, broj završenih stanova.

Kako smo ranije objavili, prema podacima Republičkog geodetskog zavoda, u tržište nepokretnosti u Novom Sadu je u prvom kvartalu ove godine uloženo više od 9,5 miliona evra, što je skoro trostruko više nego, na primer, u istom periodu 2020. godine.
Prosečna cena kvadrata u novogradnji prevazilazi 220.000 dinara u prvom kvartalu 2024. godine. Sa ovakvim cenama, kupovina stana prosečnoj porodici može da deluje kao san.

Oni koji nemaju novac, niti nekretninu koju bi mogli da prodaju, vagaju između podstanarskog života i sklapanja (do)životnog sporazuma sa bankom - pod pretpostavkom da su kreditno sposobni.

Primera radi, prema zvaničnim podacima, 2012. prosečna cena kvadrata stana u Novom Sadu bila je 100.989 dinara. Po tadašnjem kursu, bilo je to manje od 1.000 evra. Ipak, i tražnja je bila slabija, jer su se i ljudi i tržište oporavljali od ekonomske krize.

Ubrzo je cena počela da raste. Već 2016. oni koji su želeli stan u novogradnji, u Novom Sadu, morali su da izdvoje više od 122.000 dinara. Dve godine kasnije prosečna cena kvadrata prešla je vrednost od 134.000 dinara.

Više od 158.000 dinara moralo je da se izdvoji 2021. godine, a 2023. prosečna cena metra kvadratnog novog stana prevazišla je 206.000 dinara.

Veliki "skok" u ceni stana u Novom Sadu zabeležen je u periodu od 2020. do 2023, kada je prosečna cena "otišla" sa 146.000 na 206.000 dinara. Ovakav rast često se pravda pandemijom korona virusa, te potonjim ekonomskim posledicama medicinske krize, ali i time da je od početka rata u Ukrajini u Novi Sad došao veliki broj ljudi.

Takođe, jedan od razloga za stalnu potražnju stanova u Novom Sadu je i to što najveći vojvođanski grad ima višegodišnji pozitivni migracioni saldo. Prema onome što pokazuje zvanična statistika, u Novi Sad se doseljava više ljudi nego što se iz njega iseljava.

I u Novom Sadu se konstantno gradi, to pokazuju i brojke. Tako je 2012. završeno 1.288 stanova, a ubrzani rast ovog broja krenuo je od 2017. godine. Poslednjih godina gradilo se uglavnom više od 4.000 stanova godišnje. U periodu od 2012. do 2022. izgrađeno je više od 27.000 stanova u Novom Sadu.

Podaci se odnose samo na stanove, ali je Novi Sad veće gradilište i u kontekstu drugih projekata, poput mostova ili poslovnih zgrada. Promene urbanističkih planova su toliko često da bi se moglo reći da se Skupština grada pretvorile pre u urbanistički zavod nego u instituciju koja zaista usmerava razvoj grada.

No, gradnja je ono čime se hvali vlast. Tako gradonačelnik voli u svojim televizijskim nastupima da istakne da je Novi Sad jedno od najvećih gradilišta u ovom delu Evrope.

O drugoj strani medalje, odnosno o tome da li urbanizacija na ovaj način prati i infrastrukturni razvoj grada, vlast retko govori.
Osim toga, urbanizacija utiče i na zagrevanje vazduha u grada, a u Novom Sadu ona raste već dugi niz godina. Između ostalog, nastaju i urbana toplotna ostrva.

Istraživači sa Prirodno-matematičkog fakulteta u svojim istraživanja koriste koncept lokalnih klimatskih zona kako bi mogli da uporede gradske celine sa sličnom strukturom i odnosom izgrađenih i prirodnih elemenata.

"Ova istraživanja, zasnovana na merenjima su pokazala da se javljaju razlike između manje urbanizovanih delova grada sa dominantnim zelenim površinama i više urbanizovanih delova grada poput Grbavice i do 8-9 stepeni, naročito tokom noći kada se na Grbavici zadržava značajan deo toplote. Limani i Novo naselje imaju tendenciju značajnog zagrevanja tokom dana tokom toplotnih talasa, dok su daleko prijatniji tokom večeri i tokom noći", rekla je nedavno za 021.rs dr Jelena Dunjić sa PMF-a.

Još jedna posledica koja je kombinacija promene klime i urbanizacije jesu i takozvane urbane poplave. Grad Novi Sad je početkom juna 2024. adresirao i ovaj problem. Kako je saopšteno, grad je spreman da reaguje u slučaju elementarnih nepogoda u letnjem periodu, odnosno u slučaju potencijalni opasnosti od izlivanja voda drugog reda i "urbanih poplava" prouzrokovanih unutrašnjim vodama.

Međutim, nije rečeno da li je grad spreman da poveća površine pod zelenilo, jer se pokazalo da je upravo ono pravi lek kada dođe do velikih padavina.

Izvor: 021.rs