PROTIV KNJIŽEVNE TEORIJE, Boško Tomašević

Autor: Boško Tomašević

Umesto teorije književnosti potreban nam je razborit govor o književnosti, sakralan i euharistički, govor koji dok tumači jedno književno delo čuva njegov transcendentalni karakter, ne posežući za praznom ekonomijom formulâ i ograničavajućim matricama sistema. Potrebno nam je sakralno razumevanje književnosti koje podrazumeva – na izgled tautološki – da je književnost književnost, te da nema pneumatičke razlike između tvorca književnog dela i njegove reči i Tvorca reči i stvari. Svaki čitalac je jednak tvorcu dela pred svakim književnim delom. Teorijski sistemi razvijeni u doba scijentizma u humanističkim disciplinama sredinom 20. veka pokazuju se uglavnom kao prazan hod u životu svake discipline. Oni ne raspolažu mogućnošću da predmet svoje pažnje unutar svoga govora o njemu – u ovom slučaju samu književnost – transcendiraju. U tome leži crux književnoteorijske samolaži i uobraženosti. Ona pripada, u pogledu činjenice ko je sprovodi, filosofskim žurnalistima, novim retoričarima strukturalizma i poststrukturalizma, pastišnim scenaristima izučavanja književnosti na Univerzitetu, praktičarima mističnog sekundarnog diskursa, konsekvantnim nihilistima izvornog humaniteta. Knjiga Protiv književne teorije upravo govori o njima i o tome.