Brojevi u srpskom folkloru

Autor: Snežana Samardžija

Posle niza studija i monografija u kojima se bavila morfološkim i poetičkim odlikama usmenih književnih oblika, ali i vezama između usmene i tzv. nove srpske književnosti, a te studije i monografije su je u uvele u sam vrh srspke nauke o književnosti, Snežana Samardžija je u središte svog interesovanja postavila brojeve u srpskom folkloru, polazeći od uverenja da „zahvaljujući iskustvu utemeljenom na opažanju i analogijama niz „događaja“ svojstvenih prirodnim procesima može se iskazati pomoću brojeva“, prevašodno zato što su „različito postavljeni brojčani nizovi bitna podloga mitološkog kompleksa i ritualno-magijske prakse“. A to znači da ona upotrebu brojeva u, primera radi, epskim pesmama ili u bajkama uvek postavlja u jedan širi kontekst, uvek nastoji da brojeve vidi kao elemente jednog složenog oblika simboličkog predstavljanja sveta.Videći, jednom reči, u brojevima izražajno sredstvo u svemu jednako drugim izražajnim elementima folklora,Snežana Samardžija je nastojala da njihovu poetičku ulogu poveže i sa potrebom da se fenomeni sveta kroz koji se kreće junak usmene književnosti kvantifikuju i da se u toj kvantifikaciji naglase dublja simbolička svojstva. Pošto su i brojevi deo onoga što je stalno u usmenoj književnosti i pošto je njihova uloga toliko složena da se za brojeve vezuje i ne mali simbolički potencijal, Snežana Samardžija vrlo podrobno ispituje ulogu nekih brojeva ( tri, četiri, sedam, devet, dvanaest ), sve u želji da pokaže kako se stari kulturni slojevi povezuju sa onim što je donelo hrišćanstvo i simbolička interpretacija brojeva koju ono podrazumeva.Mada uglavnom polazi od usmene književnosti i uloge brojeva u svetu oblika te književnosti, Snežana Samardžija nikad ne gubi iz vida činjenicu da je usmena književnost samo deo jednog folklorno-mitološkog obrasca tumačenja sveta i zbog toga će njena studija biti od velike koristi i onima koji se bave onim spektrom pitanja koja od književnosti vode ka drugim oblastima kulture. Radivoje Mikić